Wielu młodych ludzi, wkraczających dopiero na ścieżkę kariery zawodowej, nie jest do końca świadomych praw przysługujących pracownikom. Istotną sprawą, przez którą nasuwa się mnóstwo pytań jest kwestia urlopów. Ile przysługuje mi dni urlopu wypoczynkowego? Czym jest urlop na żądanie? Jakie są inne rodzaje urlopów? Spróbujmy odpowiedzieć na te oraz wiele innych pytań związanych ze sprawami kadrowymi w firmie.
Rodzaje urlopów
Wszelkie zagadnienia związane z urlopami przysługującymi pracownikowi reguluje Kodeks Pracy. Działy kadrowe w każdym przedsiębiorstwie powinny dokładnie znać przepisy z tym związane. Jeśli jednak firma z różnych przyczyn nie posiada takiego działu, może skorzystać z oferty różnych firm świadczących profesjonalne usługi kadrowe, a także doradztwo z zakresu prawa pracy oraz zarządzania zasobami ludzkimi.
Możemy wyróżnić 5 podstawowych rodzajów urlopów:
- urlop wypoczynkowy,
- urlop okolicznościowy,
- urlop związany z rodzicielstwem,
- urlop bezpłatny,
- urlopy zdrowotne,
a także dodatkowe dni wolne od pracy.
Urlop wypoczynkowy uzależniony jest od stażu pracy. Pracownikom ze stażem pracy krótszym niż 10 lat przysługuje 20 dni, natomiast pracownikom z dłuższym stażem – 26 dni urlopu wypoczynkowego. Spośród tej puli każdy, pracownik może wykorzystać 4 dni w tzw. trybie na żądanie, czyli zgłosić chęć wykorzystania dnia urlopowego najpóźniej w momencie rozpoczęcia pracy.
Urlop okolicznościowy to dodatkowy urlop związany z najważniejszymi wydarzeniami w życiu pracownika. Taki urlop przysługuje z okazji: ślubu dziecka pracownika (1 dzień), zgonu najbliższych członków rodziny (2 dni), zgonu dalszych członków rodziny (1 dzień), ślubu pracownika (2 dni), narodzin dziecka (2 dni).
Urlop związany z rodzicielstwem przysługuje matkom, które właśnie urodziły dziecko. Jest to najczęściej okres 20 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie. W przypadku narodzin dwójki (lub więcej) dzieci urlop wydłuża się. Każda matka ma też prawo do dodatkowego urlopu macierzyńskiego. Ojcowie również mogą starać się o urlop związany z narodzinami dziecka – tzw. urlop ojcowski. Przysługuje on w wymiarze 2 tygodni i musi być wykorzystany przed ukończeniem przez dziecko 12 miesiąca życia. Dodatkowo rodzice mogą podzielić się urlopem macierzyńskim przysługującym mamie.
Urlop bezpłatny to urlop, którego czas trwania jest właściwie nieograniczony. Podczas jego trwania zawieszeniu ulegają wszelkie przywileje pracownicze.
Niektórym grupom zawodowym przysługuje urlop zdrowotny, inaczej zwany urlopem dla poratowania zdrowia. Przysługuje on nauczycielom, sędziom, prokuratorom i policjantom.
Dodatkowe dni wolne od pracy to np. dwa dni urlopu na szukanie pracy (w przypadku okresu wypowiedzenia od 2 tygodni do 3 miesięcy), urlop na oddawanie krwi, dni wolne gdy pracownik ma stawić się na policji, w sądzie lub jednostce wojskowej, a także urlop na akcje ratownicze (gdy pracownik jest członkiem Ochotniczej Straży Pożarnej lub Górskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego).
Outsourcing kadr
Jeśli pracodawca również chce dokładnie poznać swoje prawa związane z przyznawaniem urlopów, pomocy może szukać w działach kadr i płac, a także u firm zewnętrznych oferujących profesjonalne usługi outsourcingowe, jak np. prowadzenie ksiąg rachunkowych czy wspomniane wcześniej fachowe usługi kadrowe.
Usługi kadrowe obejmują również takie działania, jak prowadzenie, aktualizacja i monitorowanie teczek osobowych pracowników, prowadzenie wszelkiej dokumentacji pracowniczej czy zgłaszanie pracowników do ZUS.
